Na czym polegają studia urbanistyczne?

Urbanistyka to interdyscyplinarny kierunek studiów łączący wiedzę z zakresu architektury, budownictwa, geografii, ekonomii, socjologii oraz nauk prawnych i administracyjnych. Głównym celem urbanistyki jest kształcenie specjalistów potrafiących kompleksowo projektować i zagospodarowywać przestrzeń miejską.

Studia urbanistyczne skupiają się na nauce planowania i projektowania miast oraz osiedli, a także na badaniu ich funkcjonowania pod względem przestrzennym, gospodarczym i społecznym. Program studiów obejmuje zagadnienia związane z urbanistyką, architekturą, planowaniem przestrzennym, socjologią miasta, ekologią oraz zarządzaniem i marketingiem.

Urbanistyka zajmuje się między innymi:

• Planowaniem przestrzennym – tworzeniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów ogólnych i strategicznych.
• Projektowaniem urbanistycznym – kształtowaniem układów urbanistycznych miast i osiedli.
• Rewitalizacją – odnawianiem i rewitalizacją zdegradowanych obszarów miejskich.
• Transportem – projektowaniem układów komunikacyjnych i sieci transportowych.

Kierunki i specjalności studiów urbanistycznych

Studia urbanistyczne oferują szeroki wybór specjalności i kierunków, dzięki czemu można dopasować program nauczania do własnych zainteresowań i planów zawodowych.

Najpopularniejsze kierunki to:

• Gospodarka przestrzenna – planowanie i zarządzanie przestrzenią.
• Projektowanie urbanistyczne – kształtowanie struktur przestrzennych miast i osiedli.
• Urbanistyka i planowanie regionalne – planowanie rozwoju regionów miejskich i wiejskich.
• Rewitalizacja miast – odnawianie zdegradowanych obszarów miejskich.

Oprócz tego istnieją też węższe specjalizacje, np.:

• Transport miejski i regionalny
• Urbanistyka historyczna
• Ekologia miast
• Zieleń miejska
• Partycypacja społeczna

Wybór odpowiedniej specjalności pozwala nabyć konkretne, praktyczne umiejętności potrzebne w danej dziedzinie urbanistyki.

Historia i rozwój urbanistyki

Urbanistyka jako dziedzina wiedzy i praktyki projektowej ma stosunkowo krótką historię. Jako samodzielna dyscyplina ukształtowała się na przełomie XIX i XX wieku w związku z szybkim rozwojem miast w okresie rewolucji przemysłowej.

Do najważniejszych wydarzeń w historii urbanistyki należą:

• Powstanie w 1913 r. Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej propagującego idee miasta–ogrodu.
• Uchwalenie w 1916 r. ustawy o planowaniu miast w Niemczech – pierwszego tego typu aktu prawnego na świecie.
• Sformułowanie w 1933 r. Aten Karty urbanistycznej zawierającej uniwersalne zasady kształtowania miast.
• Uchwalenie po II wojnie światowej ustaw o planowaniu przestrzennym w wielu krajach, m.in. Polsce.

Obecnie urbanistyka należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się dyscyplin, a zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie stale rośnie.

Czym się zajmują absolwenci urbanistyki?

Urbanistyka daje szerokie możliwości zatrudnienia. Absolwenci tego kierunku mogą pracować w:

• Jednostkach samorządu terytorialnego – na stanowiskach związanych z planowaniem przestrzennym, zagospodarowaniem miast i gmin oraz transportem publicznym.
• Pracowniach urbanistycznych – opracowując plany zagospodarowania, strategie i koncepcje urbanistyczne.
• Biurach projektowych i architektonicznych – projektując urbanistykę wnętrz miejskich, osiedli i stref publicznych.
• Firmach deweloperskich i budowlanych – nadzorując inwestycje pod kątem zagospodarowania terenu i planowania urbanistycznego.
• Instytucjach zarządzających nieruchomościami – administrując i gospodarując zasobami mieszkaniowymi i gruntami.
• Uczelniach i instytutach badawczych – prowadząc działalność naukową i dydaktyczną.

Zakres obowiązków urbanisty

Urbanista może pełnić różne role zawodowe w zależności od miejsca pracy. Do jego obowiązków należy zwykle:

• Opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
• Projektowanie osiedli mieszkaniowych i stref publicznych.
• Tworzenie koncepcji urbanistycznych dla nowych inwestycji.
• Analiza uwarunkowań przestrzennych, kulturowych i społecznych.
• Ocenianie projektów architektonicznych i budowlanych.
• Przygotowywanie strategii rozwoju miast i regionów.
• Nadzór nad realizacją inwestycji pod kątem zgodności z planem zagospodarowania.
• Prowadzenie konsultacji urbanistycznych.
• Uczestnictwo w rewitalizacji oraz modernizacji obszarów zdegradowanych.

Jak przebiegają studia urbanistyczne?

Studia urbanistyczne trwają zazwyczaj 3 lata w trybie licencjackim lub 2 lata w trybie magisterskim.

Program nauczania

W trakcie studiów urbanistycznych studenci poznają zagadnienia związane z:

• Zasadami planowania przestrzennego – sporządzaniem planów zagospodarowania, prognozowaniem skutków planów.
• Projektowaniem urbanistycznym i architektonicznym – kompozycją i formą architektoniczną, funkcją budynków i przestrzeni publicznych.
• Infrastrukturą i komunikacją miejską – projektowaniem układów drogowych, systemów transportowych, sieci infrastrukturalnych.
• Rewitalizacją i ochroną zabytków – metodami rewaloryzacji struktury miejskiej, adaptacją obiektów zabytkowych.
• Socjologią i ekologią miasta – badaniami społecznymi, wpływem urbanizacji na środowisko.
• Zarządzaniem i marketingiem nieruchomości – gospodarką gruntami, wyceną i obrotem nieruchomościami.

Praktyki i staże

Istotną częścią studiów są praktyki zawodowe realizowane w urzędach miast, pracowniach urbanistycznych lub firmach deweloperskich. Pozwalają one zdobyć doświadczenie w praktycznym projektowaniu urbanistycznym i stosowaniu przepisów planistycznych.

Studenci mogą odbywać również staże zagraniczne w ramach programów wymiany, np. Erasmus+.

Perspektywy zawodowe po urbanistyce

Urbanistyka należy do kierunków studiów o bardzo dobrych perspektywach zawodowych. Wciąż rośnie zapotrzebowanie na specjalistów w zakresie planowania miast, projektowania osiedli i zarządzania przestrzenią.

Zatrudnienie absolwentów

Absolwenci urbanistyki mogą bez problemu znaleźć pracę w urzędach miast, pracowniach urbanistycznych, firmach deweloperskich, biurach projektowych oraz jednostkach naukowo–badawczych.

Możliwe stanowiska to m.in. urbanista, asystent urbanisty, projektant urbanista, specjalista ds. planowania przestrzennego, koordynator projektów urbanistycznych.

Wynagrodzenie

Wynagrodzenie urbanisty jest zróżnicowane w zależności od miejsca i stażu pracy. Średnie zarobki urbanisty w Polsce wynoszą ok. 5000–6000 zł brutto miesięcznie. Najwięcej można zarobić pracując w prywatnych firmach konsultingowych lub prowadząc własną działalność.

Urbanistyka oferuje szerokie możliwości rozwoju zawodowego i satysfakcjonujące finansowo miejsca pracy dla absolwentów. Jest to zdecydowanie kierunek z dobrą przyszłością.